شناسنامه کانتینر یکی از موارد پراهمیت و حیاتی در حمل و نقل کانتینری است که در بر گیرنده اطلاعات اصلی و مهم هر کانتینر از جمله نوع، اندازه، وزن و اطلاعات مربوط به مالک آن می باشد.
وجود این اطلاعات نقش مهمی در افزایش ایمنی حمل و نقل بین المللی دارد و می تواند منجر به کمتر شدن هزینه ها و بهینه سازی فرآیندهای لجستیکی شود.
در این مطلب ابتدا راجع به شناسنامه کانتینری توصیحات کاملی ارائه می شود و در ادامه جرئیات آن یک به یک مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
شناسنامه کانتینر چیست؟
شناسنامه کانتینر (Container Certificate) اطلاعاتی است که مشخصات دقیق هر کانتینر را نشان می دهد و به صورت یکتا به هر کانتینری اختصاص می باید.
این شناسنامه شامل اطلاعاتی نظیر شماره سریال، کد مالک، نوع کانتینر، اندازه، وزن و ظرفیت کانتینر و… می باشد. از طریق این دیتاها می توان از وضعیت و اصالت کانتینر اطمینان حاصل کرد و حتی موقعیت کانتینرها را رهگیری و ردیابی نمود.
به طور کلی شناسنامه کانتینر که از ترکیب از اعداد و حروف تشکیل شده و همانند یک پلاک شناسایی عمل می کند. کانتینرها بدون داشتن شناسنامه معتبر نمی توانند در مسیرهای بین المللی تردد کنند و در صورت مشاهده از ادامه حرکت منع خواهند شد.
این مورد بخصوص به دلیل انجام پروسه واردات و صادرات کالا در حمل و نقل دریایی اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند و از این جهت حائز اهمیت می باشد.
بررسی جزئیات شناسنامه کانتینر
سیستم شماره گذاری و علامت گذاری کانتینرها علاوه بر تسهیل شناسایی، اطلاعات مفیدی را در مورد نوع و ظرفیت هر کانتینر در اختیار مسئولان گمرک قرار می دهد. شماره منحصر به فرد هر کانتینر مشابه کد ملی افراد، امکان تشخیص بین کانتینرها را فراهم کرده و فرآیند جابجایی آنها را تسهیل می نماید.
شماره شناسایی کانتینر از ۴ حرف لاتین و ۷ عدد تشکیل شده که شامل سه بخش اصلی کد مالک، شماره سری و شماره تطبیق است.
به عنوان مثال یک شماره شناسنامه کانتینری می تواند به صورت CSQU3053476 باشد. تمامی این کاراکترها در مجموع، شناسنامه منحصر به فرد کانتینر را تشکیل می دهند و هنگام بررسی هیچ بخشی از آن نباید نادیده گرفته شود.
به طور کلی یک شناسنامه کانتینر اطلاعات زیر را در اختیار شما قرار می دهد:
- کد مالک
- شماره سریال کانتینر
- شناسه رده بندی
- کد ایزو
- کد اندازه و نوع کانتینر
- کد کشور سازنده
- لوح تاییدیه گمرگی
- لوح تاییدیه ایمنی
- اطلاعات مربوط به وزن
در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می پردازیم.
کد مالک (BIC)
کد مالک، بخش آغازین شناسنامه کانتینر است که از سه حرف لاتین تشکیل شده و نشان دهنده هویت مالک کانتینر می باشد. این کد منحصر به فرد، توسط سازمان بین المللی کانتینر (BIC) تایید و ثبت می شود که این سازمان پس از سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، دومین نهاد مهم در حوزه مدیریت و استانداردسازی کانتینرها به حساب می آید.
انواع مالکیت کانتینر
مالکیت کانتینرها به طور کلی به دو نوع مالکیت اصلی و مالکیت شرکت باربری تقسیم بندی می شود.
مالکیت فرستنده: در این حالت فرستنده کالا، چه به عنوان یک شخص حقیقی و چه به صورت یک شخص حقوقی (مانند شرکت‌ها)، مالک کانتینر است. این روش معمولا توسط شرکت های بزرگی که حجم بالایی از محصولات را به صورت مستمر حمل می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد.
مزیت اصلی این روش، کاهش قابل توجه هزینه حمل بار با کشتی در درازمدت است. این فرآیند به این صورت است که فرستنده محصولات خود را در کانتینر بارگیری کرده و برای مشتری یا گیرنده ارسال می کند. پس از تخلیه بار در مقصد، کانتینر یا به مالک بازگردانده می شود و یا در انبارهای بندر مقصد نگهداری می شود تا برای حمل محموله بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
مالکیت شرکت باربری: در بسیاری از موارد بخصوص برای شرکت های کوچکتر یا فرستندگانی که حجم حمل و نقل آنها محدود است، مالکیت کانتینر مقرون به صرفه نیست. در چنین شرایطی، شرکت های باربری که مالک کانتینرها هستند در ازای دریافت هزینه، کانتینر را در اختیار فرستندگان قرار می دهند.
شماره سریال کانتینر
شماره سریال کانتینر یک عدد شش رقمی است که پس از کد مالک در شناسنامه کانتینر قرار می گیرد. این شماره برای هر کانتینر یکتا و منحصرف به فرد بوده و آن را از سایر کانتینرهای متعلق به همان مالک متمایز می کند. انتخاب این شماره بر عهده مالک کانتینر است و هر مالک با کد اختصاصی خود می تواند تا یک میلیون شماره سریال متفاوت را ثبت کند.
شناسه رده بندی
شناسه رده بندی یکی از مهم ترین اجزای شناسنامه کانتینری است که معمولا در قسمت بالای درب سمت راست کانتینر قرار می گیرد. این شناسه یکتا، نقش کلیدی در شناسایی و ردیابی کانتینرها در سراسر شبکه حمل و نقل جهانی ایفا می کند.
کد ایزو (ISO Code)
کد ایزو، بخش پایانی شناسنامه کانتینر است که معمولا زیر شماره اصلی کانتینر قرار می گیرد. این کد از چهار کاراکتر تشکیل شده که ترکیبی از اعداد و حروف لاتین است و اطلاعات مهمی درباره ابعاد و کاربرد کانتینر ارائه می دهد:
- کاراکتر اول: طول کانتینر
- کاراکتر دوم: ب ارتفاع کانتینر
- کاراکترهای سوم و چهارم: نوع کانتینر
به عنوان مثال کد ایزو 45G1 یک کانتینر ۴۵ فوتی با کاربرد عمومی (General Purpose) است.
کد اندازه و نوع کانتینر
کد اندازه و نوع کانتینر، بخشی حیاتی از شناسنامه کانتینر محسوب می شود که شامل اطلاعات دقیقی درباره ابعاد و کاربرد آن است. این کد از ترکیبی از حروف و اعداد تشکیل شده که هر بخش آن معنای خاصی دارد:
- بخش اول: طول کانتینر
- بخش دوم: بعرض و ارتفاع کانتینر
- بخش سوم: نوع کانتینر و کاربرد آن
این سیستم کدگذاری به متصدیان حمل و نقل امکان می دهد تا به سرعت اطلاعات ضروری درباره هر کانتینر را شناسایی کنند.
کد کشور سازنده
در برخی سیستم های شناسایی کانتینر، کد کشور سازنده نیز گنجانده شده که این کد معمولا از دو حرف تشکیل می شود و کشوری را نشان می دهد که کانتینر در آن ثبت شده است. پس از این دو حرف، معمولا دو عدد قرار می گیرد که اطلاعاتی درباره طول و ارتفاع کانتینر ارائه می دهد.
لوح تاییدیه گمرگی
لوح تاییدیه گمرکی یکی از مهم ترین اجزای شناسنامه کانتینر هاست. این لوح به بازرسان گمرک اجازه می دهد تا فضای داخلی کانتینر را مورد بررسی قرار دهند. وجود این لوح برای ترانزیت کانتینر ضروری است و بدون آن، کانتینر اجازه عبور از مرزهای بین المللی را نخواهد داشت. لوح تاییدیه تضمین می کند که کانتینر مطابق با استانداردهای گمرکی بین المللی است.
لوح تاییدیه ایمنی
لوح تاییدیه ایمنی، گواهی مهمی است که پس از گذراندن آزمون های مربوط به کنوانسیون کانتینرها به مالکان اعطا می شود. این لوح به نوعی تاییدکننده شماره شناسنامه کانتینر بوده و شامل اطلاعات مهمی است که عبارت است از:
- شماره شناسایی یکتای کانتینر
- شماره و کشور تاییدکننده
- حداکثر وزن ناخالص مجاز
- سال ساخت کانتینر
- حداکثر تحمل فشار از سوی دیگر کانتینرها
- میزان فشاری که کانتینر با آن آزمایش شده
- تاریخ تجدید آزمون های کانتینر
اطلاعات مربوط به وزن
علاوه بر اطلاعات مندرج در شناسنامه کانتینر، خصوصیات عملیاتی و فنی کانتینرها نیز اهمیت بالایی دارند. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- حجم کانتینر: بر حسب متر مکعب (m) یا فوت مکعب (cub.ft) و نشان دهنده فضای قابل استفاده برای بارگیری.
- وزن کانتینر خالی: وزن کانتینر بدون بار که معمولا بر حسب کیلوگرم (kg) یا پوند (lb) بیان می شود.
- حداکثر وزن ناخالص: بیشترین وزن مجاز کانتینر به همراه بار که باید روی کانتینر درج شود.
- حداکثر وزن خالص: بیشترین وزن مجاز بار به علاوه وسایل جانبی حمل که کانتینر می تواند حمل کند.
هر یک از این خصوصیات دارای نشانه های خاصی هستند که باید روی کانتینر درج شوند تا اطلاعات کافی را به متصدیان حمل و نقل و بازرسان ارائه دهند.
بررسی اعداد و نشانه های کانتینرها
هر کانتینر برای تردد در سیستم حمل و نقل جهانی باید مجموعه ای از اعداد و نشانه های ضروری را به عنوان شناسنامه کانتینر بر روی خود داشته باشد. این اطلاعات جزئیات مهمی درباره ابعاد، وزن و سایر مشخصات کانتینر را ارائه می دهند که نه تنها برای شناسایی کانتینر، بلکه برای مدیریت ایمن و کارآمد آن در طول مسیر حمل و نقل ضروری هستند.
حداکثر وزن خالص و ناخالص کانتینر
دو مفهوم کلیدی در رابطه با وزن کانتینرها عبارتند از:
- وزن ناخالص (Maximum Gross Weight): این عدد نشان دهنده حداکثر وزن مجاز کانتینر پس از بارگیری است.
- وزن خالص (Tare Weight): این عدد وزن یک کانتینر خالی استاندارد را نشان می دهد.
وزن خالص بار در شناسنامه کانتینر
وزن خالص بار که گاهی به آن بار مفید نیز گفته می شود، از تفاضل وزن خالص کانتینر از حداکثر وزن ناخالص به دست می آید. این عدد نشان دهنده حداکثر وزنی است که می توان در کانتینر بارگیری کرد.
میزان ارتفاع در شناسنامه کانتینر
کانتینرهایی که ارتفاع آنها از ۲.۶ متر (۸ فوت و ۶ اینچ) بیشتر است، معمولا به عنوان کانتینرهای High Cube یا HC شناخته می شوند. این کانتینرها دارای برچسب هشدار ارتفاع هستند.
این علامت گذاری برای جلوگیری از حوادث احتمالی در حین حمل و نقل، به خصوص در مواردی مانند عبور از پل ها یا تونل ها بسیار مهم است. همچنین این اطلاعات برای برنامه ریزی دقیق فضای انبار و کشتی ها ضروری است.
جمع بندی نهایی
شناسنامه کانتینر به طور کلی یک شناسه یکتاست که به هر کانتینر اختصاص داده می شود و برای ردیابی و شناسایی کانتینرها در سراسر جهان به کار برده می شود. اطلاعات مندرج در شناسنامه کانتینری که معمولا روی درب آن حک شده، جزئیات مهمی درباره مالک، نوع، اندازه و وزن کانتینر ارائه می دهد.
اهمیت این شناسنامه در تضمین جابجایی کارآمد و ایمن کالا در سطح جهانی غیرقابل انکار است. این شناسه ها نه تنها به شناسایی صحیح کانتینرها کمک می کنند بلکه اطلاعات لازم برای جابجایی و نگهداری مناسب آنها را نیز فراهم می نماید.
