در دنیای تجارت جهانی، حمل و نقل کالا نقش حیاتی دارد و یکی از تجهیزات اصلی در این زمینه انواع کانتینرها هستند. این محفظه های فلزی بزرگ، انقلاب بزرگی را در صنعت حمل و نقل ایجاد کرده اند و با اشکال و اندازه های مختلف، امکان جابجایی حجم زیادی از کالا را به صورت ایمن و کارآمد فراهم می کنند.
در روش حمل دریایی که مناسب امور واردات و صادرات است حجم بسیار زیادی از کانتینرها در بنادر تخلیه و بارگیری می شوند و از همین رو شناخت کامل انواع کانتینر برای افرادی که قصد انجام مبادلات تجاری را دارند جزو مهم ترین اقدامات محسوب می شود.
در این مقاله به طور کامل به معرفی کانتینرهای مختلف از نظر ابعاد و کاربرد می پردازیم و موارد مرتبط با آن را نیز بررسی می نماییم.
کانتینر چیست؟
کانتینر به طور کلی یک واحد استاندارد برای حمل و نقل محموله ها در سطح بین‌المللی می باشد. انواع کانتینرها به صورت مستطیل شکل طراحی و تولید می شوند و در ابعاد مختلف ۱۰ فوت، ۲۰ فوت و ۴۰ فوت در دسترس هستند.
کانتینرها به دلیل مقاومت زیاد در مقابل شرایط آب و هوایی، مناسب ترین گزینه برای حمل ایمن و سریع کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر بوده و در حمل و نقل دریایی، ریلی و زمینی بارها مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع کانتینر از نظر ابعاد
به طور کلی انواع کانتینر در اندازه های استاندارد مختلفی تولید می شوند تا قابلیت استفاده برای حمل و نقل را داشته باشند. هر اندازه برای کاربردهای خاصی مناسب بوده و مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه چهار نوع اصلی کانتینر را از نظر ابعاد بررسی می کنیم.
کانتینر ۱۰ فوت
کانتینر ۱۰ فوت، کوچکترین نوع از انواع کانتینر است. این کانتینرها که با نام کانتینر ۳ متری نیز شناخته می شوند حدودا از ۳ متر طول، ۲.۵ متر عرض و ۲.۶ متر ارتفاع برخوردار می باشند. این کانتینرها با وجود اندازه کوچک برای ذخیره سازی و حمل بارهای کم حجم بسیار مناسب هستند.
کانتینر ۲۰ فوت
کانتینرهای ۲۰ فوت یکی دیگر از پرکاربردترین انواع کانتینر محسوب می شوند و طول آنها حدود ۶ متر، عرضشان ۲.۴ متر و ارتفاعشان نیز ۲.۶ متر می باشد.
این اندازه برای حمل انواع کالاها از جمله لوازم خانگی، مصالح ساختمانی و حتی خودرو مناسب می باشد. انعطاف پذیری بالا و حجم مناسب، کانتینر ۲۰ فوتی را به ابزاری پرکاربرد برای تجارت بین المللی تبدیل کرده است.
کاتنینر ۴۰ فوت
کانتینر ۴۰ فوت با طول تقریبی ۱۲.۲ متر، عرض ۲.۴ متر و ارتفاع ۲.۶ متر، فضای قابل توجهی را برای حمل انواع کالاها فراهم می کند. این نوع کانتینر برای محموله های بسیار بزرگ مناسب بوده و ظرفیت بالای آن هزینه حمل و نقل را برای بارهای حجیم کاهش می دهد.
کانتینر ۴۰ فوت HighCube
این نوع کانتینر، نسخه بلندتر کانتینر ۴۰ فوت استاندارد است که تفاوت اصلی آن در ارتفاع است و ارتفاعش به حدود ۳ متر می رسد.
کانتینر های ۴۰ فوتی های کوب برای حمل کالاهای بلند و ارتفاع دار به کار برده می شوند. کانتینر High Cube در صنایعی که نیاز به فضای عمودی بیشتر دارند، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع کانتینر از لحاظ کاربرد
برای حمل کانتینری انواع بارها و محموله هانیاز است با کاربرد آنها نیز آشنا باشیم. کانتینرها با توجه به نیازهای متنوع صنعت حمل و نقل در انواع مختلفی طراحی و تولید می شوند و هر کدام از آنها برای کاربرد خاصی بهینه سازی شده اند. در ادامه به بررسی انواع کانتینر بر اساس نوع کاربردشان می پردازیم.
کانتینر استاندارد (Standard Container)
یکی از رایج ترین و پرکاربردترین نوع کانتینرها، کانتینر استاندارد است که معمولا برای حمل و نقل کالاهای خشک مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع کانتینرها دارای ابعاد استاندارد بوده و از جنس فولاد یا آلومینیوم ساخته می شوند. سایزهای معمول این کانتینرها ۲۰ فوت و ۴۰ فوت است که بسته به نیاز مشتری می تواند انتخاب شود.
کانتینر روباز (Open Top Container)
کانتینر روباز همانطور که از نامش پیداست، فاقد سقف ثابت است. این ویژگی امکان بارگیری از بالا را فراهم می کند که برای محموله های بلند یا سنگین بسیار مفید است.
در این نوع کانتینرها یک پوشش برزنتی قابل جمع شدن، امکان محافظت از بار در برابر عوامل جوی را فراهم می کند. این نوع کانتینر برای حمل ماشین آلات بزرگ یا کالاهایی که با جرثقیل بارگیری می شوند ایده آل است.
کانتینر پهلوباز (Open Side Container)
کانتینر پهلوباز علاوه بر درهای معمولی در انتها، دارای درهای اضافی در یک یا هر دو طرف طولی خود هستند. این طراحی، دسترسی وسیع تر به فضای داخلی را ممکن می سازد که برای بارگیری و تخلیه کالاهای حجیم یا طویل بسیار مناسب است. انواع کانتینر پهلوباز در صنایعی که نیاز به بارگیری سریع و آسان دارند بسیار پرکاربرد می باشند.
کانتینر تخت (Flat Rack Container)
کانتینر تخت یا کانتینر تاشو برای حمل بارهای فوق العاده سنگین یا بزرگ طراحی شده است. این کانتینرها دارای کف مستحکم و دیواره های انتهایی ثابت یا تاشو هستند، اما دیواره های جانبی و سقف ندارند.
این ساختار امکان حمل ماشین آلات سنگین، قطعات ساختمانی بزرگ یا هر نوع باری که از ابعاد استاندارد فراتر می رود را فراهم می سازد.
کانتینر دو درب (DOUBLE DOOR CONTAINERS)
در این مدل از انواع کانتینر که تحت عنوان کانتینر تونلی نیز شناخته می شوند، در دو سمت ابتدایی و انتهایی خود دارای درب برای بارگیری و تخلیه هستند. کانتینرهای دو درب برای بارگیری و تخلیه سریع کالاها بسیار کاربردی هستند، ضمن آنکه فضای بیشتری را برای کالاهایی همانند آهن و فولاد در اختیار می گذارند. هر دو درب این نوع کانتینر دارای مونتاژ قفل یکسان و مهر و موم های محکم هستند که محموله را در برابر گرد و خاک، آب و هوا و سایر عوامل بیرونی ایمن نگه می دارد.
اگر قصد بارگیری دو نوع کالا را در یک کانتینر دارید، انواع کانتینر دو درب بهترین گزینه برای شما هستند که به راحتی می توانید از دو طرف به محموله دسترسی داشته باشید. همچنین می توان با بستن دائمی درب های یک سمت کانتینر، آن را به کانتینر عمومی تغییر کاربری داد.
کانتینر یخچالی (Reefer Container)
یکی از پرکاربردترین انواع کانتینرها، کانتینر یخچالی است که برای حمل و نقل محموله های حساس به دما و محصولات فاسدشدنی مانند سبزیجات، گوشت و میوه مورد استفاده قرار می گیرد.
کانتینرهای یخچالی از نظر ظاهری تقریبا مشابه با کانتینرهای عمومی هستند، با این تفاوت که این مدل از کانتینرها دارای واحدهای خنک کننده و گرمایش الکتریکی مخصوص به خود هستند و در پروسه حمل کانتینر یخچالی معمولا از فولاد هوازدگی معروف به فولاد cor-ton ساخته می شوند.
کانتینر تهویه دار (Ventilate Container)
کانتینر های تهویه دار برای حمل کالاهایی مانند قهوه و لوبیا که نیاز به تهویه دارند استفاده می شوند. کانتینرهای مجهز به تهویه از آنجا که اغلب برای حمل قهوه به کار می روند، به نام کافی کانتینر نیز شناخته می شوند.
کانتینر حرارتی (Heated Container)
انواع کانتینر حرارتی برای حمل کالاهایی که نیاز به دمای بالا دارند، طراحی و تولید شده اند. این کانتینرها مجهز به سقف و دیواره های عایق بندی شده و سیستم گرمایش هستند که دمای داخلی کانتینر را در یک محدوده خاص حفظ می کند.
استفاده از این نوع کانتینر برای حمل کالاهایی مانند مواد شیمیایی حساس به سرما، روغن‌ها و مواد قیری ضروری است. این کانتینرها علاوه بر دمای ثابت، از نظر موارد ایمنی نیز تقویت شده اند تا خطر نشت مواد خطرناک را به حداقل برسانند.
کانتینر عایق دار (Insulate Container)
این مدل کانتینر که کانتینر ترمال نیز نامیده می شود همانند کانتینرهای یخچالی دارای یک کنترل دمای تنظیم شده است. به عبارت دیگر کانتینر عایق یا حرارتی مجهز به کمپرسور مکانیکی برای خنک کردن یا گرم کردن هوای داخل کانتینر هستند.
این مدل از کانتینرها معمولا از یک فلاسک خلاء، شبیه به یک بطری ترموس ساخته می شوند و برای حمل و نقل طولانی مدت اقلایم دارویی، خون و مواد بیولوژیکی و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند. به طور معمول کانتینرهای عایق دار در اندازه ۲۰ فوت در دسترس می باشند.
کانتینر مخزن دار (Tank Container)
انواع کانتینر مخزن دار به شکل استوانه ای با بدنه یک یا دو جداره طراحی می شوند. این کانتینرها برای حمل گازها و مایعات خطرناک به کار می روند و آسیب ندیدن و حفظ ایمنی در آنها بسیار حائز مهم است. قیمت کانتینرهای مخزن دار نسبت به برخی کانتینرها به دلیل شرایط خاصی که دارند گران تر هستند.
کانتینر حمل گاز فشرده (Gas tank container)
کانتینرهای حمل گاز فشرده به طور خاص برای حمل مواد گازی طراحی شده اند. این کانتینرها دارای مخازن ویژه ای هستند که می توانند فشار بالا را تحمل کرده و از نشتی و بروز خطرات جلوگیری کنند.
در طراحی این کانتینرها، ایمنی و جلوگیری از آتش سوزی و انفجار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این کانتینرها عمدتا به منظور حمل گازهای فشرده مثل اکسیژن، نیتروژن و هیدروژن به کار می روند.
کانتینر حمل حیوانات و احشام (Livestock Container)
این نوع خاص از کانتینرها برای حمل و نقل ایمن و انسانی حیوانات زنده طراحی شده و دارای دریچه های تهویه در طول و عرض برای اطمینان از جریان هوای کافی هستند. همچنین دریچه هایی در قسمت پایین برای نظافت و تغذیه حیوانات تعبیه شده اند.
این کانتینرها با رعایت استانداردهای بهداشتی و رفاه حیوانات ساخته می شوند تا امنیت و سلامت حیوانات در طول سفر حفظ شود.
جمع بندی
انتخاب کانتینر مناسب نقش مهمی در بهینه سازی فرآیند حمل و نقل دارد؛ چرا که هر نوع کانتینر با توجه به ابعاد و ظرفیتش، برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.
شناخت دقیق انواع کانتینر به صاحبان کالا و شرکت های حمل و نقل کمک می کند تا بهترین گزینه را برای جابجایی محموله های خود انتخاب کنند.
استفاده صحیح از انواع کانتینرها نه تنها باعث صرفه جویی در زمان و هزینه می شود، بلکه ایمنی کالا را نیز تضمین می کند. با توجه به نقش حیاتی کانتینرها در تجارت جهانی، آشنایی با انواع آن ها برای فعالان این حوزه ضروری و حائز اهمیت می باشد.
