بارنامه دریایی (Bill of Lading) یکی از مهم ترین و اصلی ترین اسناد در فرآیند حمل و نقل دریایی محسوب می شود. این نوع بارنامه به عنوان یک سند رسمی توافقات صورت گرفته بین فرستنده، شرکت حمل و نقل، و گیرنده کالا را مشخص می کند و اطلاعات دقیقی را از کالا و شرایط حمل آن ارائه می دهد.
در ادامه این مقاله به بررسی کامل انواع، جزئیات و اصطلاحات مرتبط با بارنامه دریایی خواهیم پرداخت.
تعریف بارنامه دریایی
بارنامه دریایی (B/L) در یک تعریف کلی یکی از اسناد مهم در پروسه حمل بار دریایی است که تایید می کند کالا از فرستنده دریافت شده و باید طبق شرایط مشخص شده به گیرنده در مقصد مشخص تحویل داده شود.
نکته مهم اینکه بارنامه دریایی قرارداد حمل کالا نیست بلکه نشان دهنده توافق انجام شده برای حمل محموله می باشد. بارنامه به عنوان یک سند معتبر باید به دقت بررسی شود تا با شرایط قرارداد حمل مطابقت داشته باشد و از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری شود.
انواع بارنامه دریایی
بارنامه های دریایی بر اساس نوع حمل و نقل و شرایط بارگیری به انواع مختلفی تقسیم می شوند و هرکدام کاربردها و ویژگی های خاص خود را دارند. در ادامه با انواع رایج آن آشنا می شویم.
- بارنامه مستقیم (Direct Bill of Lading)
- بارنامه سراسری یا چندوجهی (Through Bill of Lading)
- بارنامه چارتر (Charter Party Bill of Lading)
- بارنامه سرویس‌های منظم دریایی (Liner Bill of Lading)
- بارنامه تمیز (Clean Bill of Lading)
- بارنامه غیرتمیز (Claused Bill of Lading)
- بارنامه فیاتا (FIATA Bill of Lading – F.B.L)
- بارنامه ترانسشیپ (Transshipment Bill of Lading)
بارنامه دریایی مستقیم (Direct Bill of Lading)
این نوع بارنامه برای حمل مستقیم کالا بدون توقف، تغییر مسیر و یا تغییر وسیله نقلیه از مبدا به مقصد مورد استفاده قرار می گیرد.
بارنامه دریایی سراسری (Through B/L)
بارنامه دریایی سراسری یا چندوجهی امکان استفاده از چندین وسیله نقلیه را در طی فرآیند حمل و نقل فراهم می کند. به عنوان مثال ابتدا کالا با کشتی به بندر مقصد منتقل شده و سپس با کامیون یا قطار به مقصد نهایی انتقال داده می شود. بارنامه دریایی در حمل های ترکیبی و حمل بار کانتینری کاربرد زیادی دارد.
بارنامه چارتر (Charter Party B/L)
در این نوع بارنامه یک کشتی به طور کامل برای حمل محموله فقط یک مشتری اجاره می شود. این سند در معاملات بانکی معتبر نیست، اما در حمل و نقل های خاص و بزرگ بسیار رایج و متداول است.
بارنامه سرویس منظم دریایی (Liner B/L)
این بارنامه برای کشتی هایی صادر می شود که طبق برنامه زمانی مشخص حرکت می کنند. هزینه این نوع حمل معمولا کمی بیشتر است اما بواسطه زمان بندی دقیق و قوانین منظم برای حمل کالاهای حساس گزینه ای مناسبی به محسوب می شود.
بارنامه تمیز (Clean Bill Of Lading)
بارنامه تمیز یا غیرمخدوش به طور کلی نشان دهنده سلامت و بی عیب بودن کالا هنگام تحویل به شرکت حمل و نقل می باشد. لازم به ذکر است نبود هرگونه مشکل یا اشاره به آسیب در این سند، ارزش قانونی آن را تضمین می کند.
بارنامه غیر تمیز (Claused Bill of Lading)
بارنامه غیرتمیز یا معیوب به معیوب بودن یا آسیب دیدگی کالا اشاره دارد و غالبا برای کالاهای خاص یا محموله های با ریسک بالا صادر می گردد.
بارنامه دریایی حمل مرکب فیاتا (F.B.L)
این نوع بارنامه توسط سازمان بین المللی فیاتا صادر شده و مسئولیت حمل کالا از مبدا تا مقصد را به شرکت حمل و نقل واگذار می کند. این سند در حمل و نقل ترکیبی و چندوجهی بسیار پرکاربرد است.
بارنامه دریایی ترانسشیپ (Transshipment Bill of Lading)
این نوع بارنامه شبیه به بارنامه مستقیم است، اما کالاها در طول مسیر از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل شده و تمام جزئیات مربوط به توقف های میانی در این سند ذکر می شود.
جزئیات بارنامه دریایی شامل چیست؟
جزئیات درج شده در بارنامه دریایی به طور کلی اطلاعات کاملی درباره محموله ارائه می دهد و تضمین کننده تعهدات طرفین می باشد. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- مشخصات کامل و دقیق طرفین
- مشخصات محموله (تعداد بسته ها، نوع کالا، وزن و حجم بار)
- اطلاعات دقیق اطلاعات بندرهای بارگیری و تخلیه
- زمان دقیق بارگیری در کشتی و صدور بارنامه
- نحوه پرداخت کرایه حمل (در مبدا یا مقصد)
اصطلاحات بارنامه دریایی
برای درک بهتر مفاهیم مرتبط با بارنامه دریایی، آشنایی با اصطلاحات رایج این حوزه الزامی است. در ادامه به برخی از این اصطلاحات اشاره می کنیم:
- دیسپاچ (Dispatch): پاداشی که به شرکت های حمل و نقل بابت تحویل سریع تر از موعد بار تعلق می گیرد.
- دموراژ (Demurrage): جریمه ای که فرستنده کالا در صورت تاخیر در بارگیری باید پرداخت کند.
- ظرفیت ناخالص کشتی (GRT): اشاره به فضای کل کشتی شامل عرشه، موتورخانه، انبار و… دارد.
- ظرفیت بارگیری (DWT): ظرفیت بارگیری کشتی که بر حسب تن محاسبه می شود.
- فاس (FAS): تحویل محموله در کنار کشتی، به گونه ای که مسئولیت ها از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
- فوب (FOB): تحویل محموله روی عرشه کشتی در مبدا که مسئولیت فروشنده با بارگیری کالا پایان می یابد.
برای آشنایی بیشتر با این مفاهیم و عبارات می توانید مقاله اصطلاحات حمل و نقل دریایی را مطالعه کنید.
جمع بندی
بارنامه دریایی یکی از اسناد کلیدی و بسیار مهم در حمل بار دریایی بوده و نشانگر تعهدات میان فرستنده و شرکت حمل و نقل می باشد. این سند نه تنها اطلاعات کاملی درباره محموله و طرفین ارائه می دهد، بلکه نشان دهنده امنیت قانونی فرآیند حمل نیز می باشد.
توجه به جزئیات بارنامه و آشنایی با اصطلاحات رایج آن از اهمیت بسیاری برخوردار است و شما با درک صحیح این سند می توانید اطمینان حاصل کنید که محموله شما به صورت ایمن و طبق شرایط توافق شده به مقصد خواهد رسید.
حال اگر به دنبال تجربه ای مناسب برای حمل دریایی بارهایتان هستید کشتیرانی کارآمد سپندار پارس با خدمات ارسال سریع و با قیمتی مقرون به صرفه این خدمات را در اختیار شما قرار می دهید.
برای انجام این خدمات و استعلام نرخ حمل دریایی تنها کافیست از طریق شماره های موجود و یا واتساپ سایت با کارشناسان کارآمد سپندار پارس در ارتباط باشید.
